Tekstweergave van DD_1869-10-12_00001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.
1869 Dingsda^ 12 Octobcr. DE KOERIER. "Xo 15. Weekblad aan volksbelang gewijd. Prijs Ml 3 innauilc.i door liet geheele Kijk 50 cent. Advfi-tei'tiën 5 cent per regel, groote letter* naar gelang der pla.it. die /.Ij bc.laan. Kukele nominers, /.o.ilaii(* de voorraad strekt, 5 cent, franco per post 6 cent. Alk itukltU M>or (1., /.c CoUrSJlt hs steun!, umi Ii ii uiterlijk des itmWfdapS' namiddags bij de i.iti*evers frani-o inire/oinleii ziju , om in het eerstvolgend iintii - uier geplaatst te worden Alle boekhandelaren •« postkantoren ucmeu b« - ttellingen aan. Verschijnt geregeld eiken Uingsdagmorgen, bij Kutekikg e> Vermandel, te Deventer. Sterke drank. In No. 11 van dit blad hebben wij reeds gewezen op het groote verbruik van gedestilleerd in ons vaderland, en op het vele nut, dat voor deu werkman uit besparing der jenever - penningen zou kunnen voortvloeijen. We hebben gezegd, dnt de hoeveelheid veraccijnsd gedestilleerd gedurende de laatste 10 jarsu gemiddeld 268,062 hectoliters per jaar had bedrageu; en als bewijs, hoezeer de liefde voor den jenever een nationale zaak is, mogen wij opmerken, dat het verbruik gedurende 1863, het jaar waarin geheel Nederland zijn 50-jarig verlos - singsfeest vierde, niet minder bedroeg dan 2b0,22l hectoliters; dat is bijna 2\ millioeu kannen méér dan gemiddeld in een der 9 andere jaren, en ruim IA millioen kannen meer, dan in 1859, dat van die 9 overige jaren het hoogste cijfer aan - geeft. Zóó waar is het, dat naar de meening van de groote meerderheid der natie de begrippen feestvieren en drin - ken onafscheidelijk aan elkander verbonden zijn. We hebben gezegd, en 't is iets dat geen nader betoog be - hoeft, dat de jeneverdrinker zijn stoffelijke welvaart aanmerke - lijk bevorderen zou door het drinken te laten, en de aldus uitgewonnen stuivers, die weldra tot guldens zouden aaugroeijen, nuttig te besteden. Thans willen wij meer in 't bijzonder nagaan, welken invloed het gebruik van stekken drank op het meusehelijk lichaam uitoefent, en wij twijfelen niet, of de resultaten zullen ons tot dezelfde conclusie leiden als eene be - schouwing van de financieele zijde der kwestie; deze, namelijk, dat het weuschelijk is, geen sterken drank te gebruiken. Vóór wij verder gaan, willen wij tot voorkoming van mis - verstand verklaren, dat wy door sterken drank iets anders verstaan, dan hetgeen gewoonlijk door die woorden wordt aan - geduid. Wij bedoelen er mede: alle dranken, die wegens hun alcohol-gehalte een bijzonderen invloed op on 9 lichaam kunnen uitoefenen. Dus niet alleen jenever, brandewijn, rum, cognac en de zoogenaamde likeuren , maar ook wijn en bier. Het onderscheid, voor zoo ver wy er hier mede te maken hebben, tusschen al deze verschillende dranken, is alleen ge - legen in het grooter of kleiner aantal percenten alcohol; en daar de scheikunde het thans wel voor uitgemaakt houdt, dat de alcohol het eenige werkende element is van alle genoemde dranken, komt de zaak hierop neer, dat vijf of zes glazen wijn gelijk staan met één glas jenever. Nu weet iedereen, dat overmatig gebruik, anders gezegd misbruik, van wijn, bier of gedestilleerd nadeelig op ons lichaam werkt, en dat herhaald misbruik onze gezondheid onverbidde - lijk verwoest. Evenzoo is het algemeen bekend, dat gebruik van vervalscbte, bedorven, of uil slechte grondstoffen getrok - ken sterke dranken schadelijk is; en waarschuwingen zooals die tegen vervalscht hier, welke in No. 11 van De Koerier voorkomt, zijn niet zeldzaam. Doch wanneer men iemand vertelt dat ook het matig gebruik van zuiveren, onver - valschten sterken drank, nooit bevorderlijk, wél nadee - lig, en iv 't gunstigste geval onschadelijk voor onzen lichaii. ciijkt ii welstand kan wezen, — dan schudt hij het hoofd, eu glimlacht ougeloovig. Hij is te vast overtuigd van de zegenvolle werking van zijn bittertje vóór het eten, zyn glas wijn aan tafel, zyn liter bier of zijn grogje 's avonds in de sociëteit. Welnu, laten we dan eens zien, welk nut Ue sterke drauk ons aanbrengt, doeden, in de gewone beteekenis vau het woord, kan hij ons niet, omdat hij zulk een kleine hoeveel - heid voedende sloffen bevat. Bier is in dit opzigt nog het meest aan te prijzen ; en de groote Liebig, die geen tegen - stander van het gebruik van bier is, verklaart dat zooveel meel als op de punt van een tnfelmes kan liggen, evenveel voedsel hevnt ttls tien liters van het beste beijersche hier; en dat iemand die dagelijks deze hoeveelheid bier kan verorberen, daarvnu in een geheel jaar, in hel gunstigste geval, precies zooveel voedsel trekt als uit 2 a, '2\ kilogram brood of één kilogram vlcescli. F-vcnzoo gBBt het mei wijn. Wanneer wij uit een glas wijn al de heatanddri-lcn halen, die we weten dat niet voedend zyn, blijft er zoo wat niets over dan ten paar korrels suiker. Zuivere alcohol, ofschoon uit zeer voed - zame stoffen getrokken, is niets anders dan een vergif, een doodelyke vy'and van eiken vorm van dierlijk of plantaardig leven. Zoo dus sterke drank one goed doet, is het zeker niet door ons lichaam te voeden. Ook op de spijsvertering kun li.j onmogelijk gunstig werkeu. Hy kan de ontbinding van liet voedsel niet bevorderen. Als men een bijzondere soort van iusekt of visch vangt, die men wensent te bewaren, doet men het voorwerp in ecu flescli alco - hol of, bij gebrek hiervan, in ecu fleacli brandewijn, uitdoet men, wetende dat deze vloeistof ile ontbinding vun het dier - lijke lichaam zal beletten. Meu heeft alcohol in grootere of kleinere hoeveelheden vermengd met het maagsap, eu ge - zien dat het verterend vermogen van dit laatste door de toe - voeging van het eerste werd verzwakt. Wijn en alle andere alcoholische dranken hadden ilenzell'deu «torenden, vertragen - den invloed op de werkiug van het maagsa . Sterke drank verwarmt niet. Dit getuigen nlle bewoners vau de koude luchtstreek, alle poolreizigers, alle personen die in koude winters, door hun beioep, veel aan de strengheid van hel weder ziju blootgesteld. Tusschen de ijsbergen drin - ken de matrozen geen oorlam; levertraau en iampolie moeten ze daar hebben. Als russische troepen ecu vermoeijendeu marsch in een koude streek moeten maken, wordt hun het gebruik van spiritualiën verboden ; vóór het uitrukken moeten de kor - poraals deu adem van iederen man ruiken, en degenen die gedrouken hebbeu worden naar de kazerne teruggezonden en gestraft. Want men weet bij ondervinding, dat zij meer dan andereu bloot zouden staan aan 't gevaar van door de koude bedwelmd te worden, en dood te vriezen. Nog veel minder versterkt alcohol. Dit is iets, waarvan iedereen zich gemakkelijk proefondervindelijk kan overtuigen. ledereen, die nu en dan ecu buitengewoon zwareu arbeid te verrigten heeft, weet, dat hij zich daartoe niet beter kan voor - bereiden , dan door volstrekte onthouding van sterken drank. Wij hebben ook de getuigenis van beroemde mannen. Frau - klin werkte in zijn jeugd iv eene drukkery te Londen; eu hy verhaalt, dat hij, die toen niels andera dan water dronk, twee zware lettervormen de trappen op eu af droeg, terwijl de andeie werklieden, die van een pint bier hielden, er slechts één konden dragen. Richard Cobden, die zeker zooveel werk verligt heeft, als slechts zeer weinigen onder ons zouden kunnen volbrengen, zegt: Hoe meer werk ik te doen had, des te meer zocht ik mijn toevlugt bij pomp en trekpot. Wij zouden nog vele andere voorbeelden kunnen aanhalen, zoo zij niet te veel plaats innamen. {Wordt vervolgd.) NIEUWSTIJDINGEN. Buitenland. 1.111101 lIIIIIMWIi. — Blijkens officiële opgaven is het aantal stoomschepen in het Vereenigd Koningrijk 21/16, waarvan de gemeten inhoud is 904,191 ton. Het oudste stoomschip, nog in de vaart, is ge - bouwd in 1820 te Ncwca9tlc; dit vaartuig meet slechts 27 ton. — De beruchte l'enian, kapt. Kelly, is eindelijk dnr>r een bijzonder toeval in handen der politie geraakt. Hij reed met een zijner vrienden in een cab, toen Kelly, zijn hoofd uit het portier stekende om deu koetsier iels te zeggen, veroorzaakte dal liet rijtuig zijn evenwigt verloor en omviel. Duurd- or bekwam Kelly een ernstige verwonding aan liet hoofd, werd naar Kings College-hospitaal overgebrugt en aldaar herkend. Men vreest dat hij, ten gevolge van den val, spoedig zal sterven en men daar - door verstoken zal blyven van belangrijke inededcelingen. — In het Zuid-Kensington Museum zal MM cursus voor dames worden geopend, waarin onderwijs zul worden gegeven iv de natuurkundige wetenschappen. — Te Bristol werd de tweede zitting van het congres tot bevordering der sociale wetenschappen geopend met. eene rede van den predikant Kingslev , waarin o. n. gezegd werd, dat wanneer de ouders in gebreke bleven hunne kinderen te doen onderwijzen, dat de Staat dan in die leemte moet voorzien, ten einde te beletten, dat de maatschappij een hoop woeste dommerikkiu in zich opneemt. De Staat, zegt ZEw. en alleen de Stuat is verpligt te. zorgen, dat toekomstige burgers onder - wezen worden. Inmenging der geestelijkheid wordt geheel verworpen en wat. de kwtW betrof, oordeelde de heer Kings - ley, dat de Mtnat die alleen behoorde te dragen, tfl verklaarde tot het nationaal schoolverbond te rijn toegetreden , omdat liij dHarin hel eenitre middel zag tot verpligt onderwijs Ie komen. In zyne twintigjarige loopbeM als gcestelyke, had h:j de drin - gende noodzakelijkheid daarvan ingezien. Zonder dat, zou men nimmer tot een beviedigenden toestand komen. De ouders zijn zelven niet onderwezen en kunnen dus de waarde van goed onderrigt niet bevatten. In Groot Brittnntiië zijn nog 1,280,000 kinderen die geen onderwijs ontvangen. — De A-nglikt-ansclie bisschop van Winchester heeft zijn voor - nemen kenbaar gemaakt om in Oct. dezes jaar» zijne betrek - king neder te leggen. Het daaraan verbonden tractement be - draagt 10,500 poud sterling (ƒ 126,000). Men verwacht vrij algemeen, dat de bisschop vnn Oxford . de bekende highchurch - man Dr. Wilberforce, met dit begeerlijke ambt'zal worden begunstigd. Doch het ontbreekt niet aan dezulken, die wun - schen dat Gladstoue van de gelegenheid gebruik tt.ake om de zeer uitgebreide diocese van Winchester te splitsen en de ncht a uegeu honderd geestelijken, die daartoe behooreu, ouder meer dan één hoofd te plaatsen. — Volgens de Weekly Register, zal in lerland deu pachters het voortdurend regt van pacht worden verleend, en tevens dat, om het gepachte aan ecu ander over te dragen. — Bij de bevoegde autoriteit is het verzoek ingediend, te bevelen, dat de in 1867 gegrondveste verzekering-maatschappij «Imperial Guardian Assurance Company" zal liquideeren. Londen. 6 Oct. Volgens tijdingen uit Madiidgwint de republikeinsche beweging veld. Het Gouvernement verheelt den waren staat van zaken, en alles hangt er van af ol' het leger het Gouvernement getrouw zal blijven. De iusurgen'en hebben gezamenlijk besloten om de stad Madrid op verschillen.ie punten aan te vallen. — Het blijkt, dat de man die men dacht dat de beruchte Feniau Kelly was, een zeer onschuldig burger geweest is. — Brieven uit Manilla ontvangen bevestigen , dat de vreemde schepen aldaar zijn vrijgesteld van tonnegelden , en dat zij geene meerdere lasten behoeven te betalen dan de Spaansche schepen. — De Times deelt mede, dat volgens een overal verspreid gerucht in Australië een diamant is gevonden, welke drie kwart pond weegt en minstens £ 20,000,000 waard moet zyn. De steen is zoo groot als een bijzonder groote citroen, doch of - schoon er niet de minste twijfel bestaat, dat werkelijk een steen van deze grootte gevonden is, twyfel de Timet zeer of deze steen, welke door een gewapend escorte naar Sydney ge - bragt is, een diamant en niet een witte of gele saphyr, of misschien een stuk kwartz is. Bij de berekening der waarde brengt de Times bovendien in herinnering, dat een diamant van 900 karaat, wegens het toenemen van de waarde der dia - manten naar gelang van hunne grootte, door niemand zou kun - nen betaald worden. De diamant zou echter natuurlijk een groote som gelds opbrengen, en derhalve is de Bank in Aus - tralië, welke X, 700 heeft voorgeschoten aan den eigenaar, niet vau roekeloosheid te beschuldigen. Indien het waar is, dat werkelijk in Australië zoovele diamanten gevonden worden als de Times mededeelt, is het zeer te vreezen, o'at de wamde der diamanten, welke in de laatste 20 jaren zeer is toegeno - men, weder zeer verminderen zal. — Te Plytnouth is een zendeling aangekomen uitZnnzibar, die hoogst belangrijke mededeelingen omtrent Dr. Liviugstone medebragt. Hij beveiligt dat Dr. Kirk te Zanzibar brieven heeft ontvangen van den beroemden Afrikaanschen reiziger, gedagteskend van het meer Tanganika, Eebruarij 1*69. Op dat oogenblik genoot Liviugstone eene goede gezondheid , doch was zeer schaarden voorzien vau levensmiddelen. Alle Euro - peanen, die de reis nicl hem hadden ondernomen, waren vertrokken. Hij leefde vnn vruchten en rijst, hem door de Arabieren verstrekt. ■ HIMIIIIJIt. — De Keizer heeft zich in den jongsten kabinetsraad niet ongeneigd betoond om de benoeming der burgemeesters aan hst algemeen stemregt. over te laten ; de ministers rlnarentegeu zijn voor de benoeming door de regering, maai deze zal den niaire uit de gemeentel.iadsleden kiezen. De oppositie verlangt dat de gemeenteraad zelf den tnaiie uit zijn midden kieze. — Behoudens de goedkeuring van de wetgevende magt is te Parijs eene postovcreenkomst met Engeland izcsloteu , waarbij het port voor een gewonen brief met 10 centimes, dat is tot 30 centimes is verlaagd, en het gnwigt van c en gewonen brief een derde hoogcr, dat is op 10 grammen ge,leid is. — De Contltiulionnel berigt het volgende: "Binnen zeer korten tijd zal Ie Parijs een nieuw dagblad verschijnen onder dezen titel: //De Christen; tolk van de belangen der demo - cratie in de kerk en onder de geestelijkheid; politiek en ia - gelijksch verschijnend blad." De hoofdredacteur en verant - woordelijke bi gluurder van dat blad zou zijn de abt Charles Loyson , zich vroeger als kloosterling Pater Hyacinthe noemende." — De heer Chasseloup Laubat heeft last ontvangen, om de leden van den Staatsraad tegen den 15 October op te roepen. Onder de wetsontwerpen wier indiening in de troonreds zal worden aangekondigd, behooren etnige die algemeen genoegen zullen doen. Als zoodanig verdienen gemeld te worden: een ontwerp lot herziening der kieswet; een, waarbij hepnald wordt dat de maires benoemd zullen worden door de gemeenteraden; een tot wijziging der plaatselijk nccynsen; voort, een lot wij. ziging of afschaffing van art. 75 der Constitutie van het jaar VIII, hetwelk bepaalt, dat geen ambtenaar, zonder vergunning