Tekstweergave van NPDAC_188601060001

Deze tekst is automatisch getranscribeerd en kan fouten bevatten.

p . 2 , lot -ers . 93/4 23/4 27/8 344 -21/2 03/8 612 67 / 51/8 03/4 55 % 8 01/8 0 87/8 75/8 53/4 81/8 81/8 514 53/4 114 41 / 4¹ / 2 83/16 87 / 27/4 93/4 9 5 614 -0 91/2 5 373/4 08 5318 51 / 93/4 744 5678 1612 967 / % 5718 97 % 8 93 97 % 3712 373 / 543/8 23/4 95 % 8 97 525 50 % 311/16 4278 327 20¹ 361/8 35 75 3244 261/2 1144 9112 223 / g 08 983 , 2³ / 4 115/4 1278 003 meeste ansche eperkt , enver veran en een m 14 , canen s meer tioneel en 4 ver . Sth . , vijl de Landb , 5 pct . 19.95 , affidav 7.40- , Ham 1.161 / 2 , Ivere 1 -.- . innenl . gouden en . WOENSDAG , 6 Januari 1886 . NIEUWE PROVINCIALE DRENTHSCHE 13de Jaargang . Advertentiën voor deze Courant bestemd , en al wat de administratie aangaat , te bezorgen bij den Uitgever H. BORN , en stukken die de Redactie betreffen , bij Dr. HARTOGH HEIJS VAN ZOUTEVEEN , beiden te Assen . ADAM SMITH EN ZIJN STELSEL . N 4 V >> In de tijden toen oorlogen op oorlogen de wereld beroerden , en de schatkisten der vorsten daardoor niet zelden in den treurigsten toestand verkeerden , moest men gretig uitzien naar elk middel , dat de inkomsten kon vermeerderen , en niet zelden boden de bestaande verbodswetten en bepalingen daartoe eene heerlijke gelegenheid . Bezwaarde men vroeger de vreemde koopwaren om de nijverheid der landzaten niet te benadeelen , nu zag men vaak in die hooge rechten een welkom middel om de schatkist te stijven . Had men vroeger gezocht door strenge keuren op den arbeid de ingezetenen tegen bedrog van de zijde der verkoopers te vrijwaren , nu gaf men tegen betaling verlof een of ander artikel te vervaar digen en verbood de mededinging . Meer en meer begonnen zich dus de Regeeringen met den arbeid te bemoeien , en eindelijk trachtten zij al die vreemde inmenging te rechtvaardigen door een stelsel , uit al die vroegere dwalingen en vooroordeelen opgegroeid , en dat in de geschiedenis den naam van stelsel van den handelsbalans draagt , en in den grond den buitenlandschen handel als de eenige werkelijke bron van welvaart beschouwde . » Gedurende eeuwen heerschte dit stel sel in Europa , en hoewel het op de beste gronden bestreden werd , is het nog niet geheel uit de praktijk verdwenen . Het komt in hoofdtrekken hierop neer : Rijkdom , zei men , is geld ; met geld beschikt men over den arbeid , het is de zenuw van den oorlog , de bron van alle macht . Al de pogingen der Regeering moeten dus ten doel hebben het in zoo groot mogelijke hoeveelheid aan eene natie te bezorgen . Bezit men zelf geen mijnen , dan dient men zich wel van vreemd geld meester te maken door uitvoerhandel . Uit dit oogpunt beschouwd is binnenlandsche handel bijna van geen belang . Wat de een wint , verliest de ander , en het cijfer der aanwezige geldspecie wordt er niet door vermeerderd . Het toppunt van geluk zou zijn niets in te voeren ; zoo wordt de natie rijker . 4 . Dat dit stelsel niet deugde , is zonue klaar . Het heeft de natiën verleid door list of geweld elkander handelstraktaten op te dringen , die bij slot van rekening beide partijen hebben benadeeld . Het heeft koloniën gesticht , om een gedwon gen markt te vinden voor de voortbreng sels van het moederland . Waar het ' t minste kwaad heeft gedaan , heeft het nog altijd ontwikkeling en beschaving belemmerd , het bloed bij stroomen doen vlieten , en landen , die het tot het toppunt van welvaart meenden te bren gen , voor altijd doodarm gemaakt . FEUILLETON . DE RINGEN VAN DEN MOORSCHEN VORST . HISTORISCHE ROMAN VAN S F. VON ZOBELTITZ . EERSTE BOEK . HET KASTEEL BIENECK . ,, Wat ik verlang ? " herhaalde hij in zijn scherp geaccentueerd Duitsch , ,, ik geloof , dat zulks geheel mijne zaak is en niemand aangaat ! Ik steek echter nooit onder stoelen of banken , wat ik op het gemoed heb , en daarom moogt gij dan ook vernemen , dat ik het voornemen koester deze beide jongelingen , die op een tijd , dat zij op bed behoorden te liggen , met hun rapieren schermutselen en door hun helsche kattenmuziek de bewo ners van dit eerzame burgerhuis in hun slaap storen , op den rechten weg , den weg van het fatsoen en het verstand terug te brengen . Wie ik ben , kunnen u voorts gezegde jonge lingen het beste mededeelen , wier drinkgezel ASSER COURANT , onder Hoofdredactie van Dr. H. HARTOGH HEYS VAN ZOUTEVEEN . DEZE COURANT VERSCHIJNT DAGELIJKS , UITGEZONDERD ZON- EN FEESTDAGEN . UITGEVER : II . BORN . » Er zou eene algemeene geschiedenis der wereld noodig zijn om dit gevoelen in alle punten te rechtvaardigen , maar ieder , die in de geschiedenis ook slechts een enkelen blik heeft geslagen , is in staat daarvan de waarheid te gevoelen . << De eerste , die de wetenschap der staathuishoudkunde afzonderlijk poogde te behandelen , was FRANÇOIS QUESNAI , in 1694 nabij Versailles geboren . Uit ware menschenliefde werd hij daartoe gedre ven . Het treurig lot van den boeren stand trof hem . Voor den landbouw Voor den landbouw had men nimmer oog gehad . Hij werd heelkundige en vestigde zich reeds in 1718. Hij moest echter , wijl de gilde broeders hem niet wilden erkennen , naar Parijs reizen om dien graad te bekomen . Wellicht gaf deze omstandig heid hem de eerste aanleiding om na te denken over de noodzakelijkheid van de vrijheid van arbeid . Hij zag spoedig in , dat het ' t veiligst is , de natuur zoo veel mogelijk te laten werken , ook op het gebied van den staat . Hij verzette zich met volle kracht tegen het bestaande handelsstelsel . » Laat alles den natuur lijken gang gaan , " dat was zijn beginsel , zijn stelregel . De ontwikkeling van zijn stelsel , in een paar paar werken neergelegd , bracht zijn vorstelijken vriend , LODEWIJK XIV in verrukking . Jammer , dat QUESNAI afdwaalde . Hij zocht den rijkdom niet meer in goud en zilver , maar in den grond , omdat die , zooals hij meende , alle dingen voortbrengt . Alle standen , die geen nieuwe dingen voortbrachten , maar slechts den vorin veranderden , waren ontvrucht baar . Kunstenaars , kooplieden , handwerks lieden , geleerden , etc. brachten , naar hij meende , geene vermeerdering van kapi taal te weeg . >> Arme boeren , een arm Koninkrijk ; een arm Koninkrijk , een arm Koning , " zei hij . Toch werd uit zijn stelsel geboren , dat zich in alle standen een verzet openbaarde tegen de boeren , die de nijverheid knelden en LODEWIJK XV deed vele stappen , die de burgerlijke vrijheid bevorderden . Zij vonden in andere landen navolging . In deze werden TURGOT , KAREL FREDERIK , LEOPOLD en JOZEF II door het bevorderen van den akkerbouw ware weldoeners der menschheid . Bij hen werd geen zweem van zelfzucht gevonden . Zij tastten de machten , die over hen gesteld zijn , niet aan , zochten noch glans , noch uiterlijke praal . Zij trachtten nooit , door de hartstochten der menigte te vleien , op eene goedkoope wijze populair te worden ; en toch hadden zij de mindere standen waarlijk lief . Ze waren men schenvrienden in den edelsten zin , en het zaad , dat ze hebben uitgestrooid , heeft rijke vruchten gedragen : hunne leer is over de geheele wereld verspreid . EN vechtbroeder en verleider gij waarschijnlijk zijt . Ten overvloede moogt gij het echter ook wel uit mijn eigen mond vernemen : ik ben de professor in de linguistiek , doctor philosophiae en hoogleeraar in de Spaansche letterkunde aan de hoogeschool alhier , grande van Asturië en ridder van de valkorde van koning Sancho VII , Don Manuelo Garciloso ! " Als de Spanjaard had gehoopt , door den pompeusen klank van zijn waardigheden , titels en decoraties den vreemdeling in een zekere verwarring te brengen , of hem in elk geval verbazend te imponeeren , dan bedroog hij zich . Wel is waar maakte de vreemdeling een even ridderlijke , als eerbiedige buiging , maar waarschijnlijk voornamelijk slechts om de vreugde en verbazing op geschikte wijze te kunnen verbergen , die zich op zijn gelaat vertoonden . ,, Ik reken het mij tot een bijzondere eer , " antwoordde hij , ,, u , heer professor , te leeren kennen , en in zoo verre prijs ik het toeval , dat mij met deze beide jongelieden in gezel schap bracht . De roem uwer geleerdheid is wijd en zijd verspreid ; ook tot mij is zij doorgedrongen en ik had reeds het voornemen mijn kort toevallig oponthoud te Keulen te gebruiken om te trachten kennis met ute maken . Hunne werken zijn vergeten , want tingen op groote schaal voortzet . Da reeds was in Engeland ADAM SMITH gelijks komen er uit Syrië troepen aan ; opgetreden . Hij zou al zijne voorgangers ziekten heerschen echter onder de Turksche in de schaduw stellen en met het volste troepen . recht de Vader der Staathuishoudkundige wetenschap genoemd worden . Eens zal er , naar wij hopen , een tijd komen , waarin de ontelbare hinderpalen , die nu nog de algemeene welvaart in den weg staan , zullen zijn opgeruimd , en beter dan wij zal de dankbare nakomelingschap erkennen , hoeveel wij verschuldigd zijn aan de vlijt en waar verschuldigd zijn aan de vlijt en waar heidsliefde van den grondvester der staathuishoudkunde , aan ADAM SMITH . Over zijn stelsel in een volgend nommer . ( Wordt vervolgd . ) OVERZICHT der belangrijkste gebeurtenissen . men in het sluiten van een duurzamen Men verzekert , dat Servië zal toestem vrede , onder voorwaarde van herstel van het status quo ten opzichte van het we derzijdsche grondgebied . Ook zou de Ser vische regeering bereid zijn , mits niet langer op de betaling eener schadeloosstel ling werd aangedrongen , met Bulgarije een handelsverdrag op de in Europa geldende grondslagen te sluiten . De Politische Correspondenz deelt mede , dat de Servische regeering den heer Mija tovitch , Servisch gezant te Londen , tot haren gevolmatigde bij de vredesonderhan delingen heeft benoemd . Uit Nisch meldt de correspondent van de Standard , dat Koning Milan , nimmer de aanvrage van Garaschanin om ontslag zal inwilligen , noch in eene wijziging van Ser vie's binnen- en buitenlandsche politiek zal toestemmen . Uit Belgrado wordt aan hetzelfde blad geseind , dat de oorlogszuchtige stemming blijkbaar bekoelt , wat eene verzoening vergemakkelijkt tasschen de progressisten en de andere staatkundige partijen . den Czaar de hand der verzoening gereikt Vorst Alexander heeít per brief aan en terugzending der Russische officieren verzocht . Uit Salonika wordt aan de Standard geseind , dat de Porte hare krijgstoerus Inmiddels houdt de beweging voor de vorming van een coalitie - ministerie aan ; zich het is vooral koningin Natralie , die zich ijverig met deze aangelegenheid bemoeit . Ristics neemt eene gereserveerde houding aan ; eene verwisseling van personen is onvoldoende , beweert hij , en het is meer dan ooit noodzakelijk , dat eene radicale verandering van regeeringsstelsel intrede . De gemeenteraad van Belgrado heeft besloten , koning Milan op eenvoudige doch hartelijke wijze te ontvangen en hem in de torspraak te verzoeken om voortzetting van den oorlog . De terugkeer des Konings De heer Parnell heeft alle leden zijner zal waarschijnlijk heden Dinsdag plaats partij uitgenoodigd tot het bijwonen eener hebben gehad . algemeene vergadering , die den 11den Januari te Dublin onder zijne leiding zal worden gehouden . Na afloop dezer bij eenkomst zullen de leden nog denzelfden avond gezamenlijk naaar Londen vertrek ken . om tegenwoordig te zijn bij de genden dag zal plaats hebben . opening van opening van het Parlement , die den vol Tot punt van aanknooping zouden mij de groeten dienen , die mij een uwer vrienden te ' s Gravenhage heeft opgedragen aan u over te brengen ; het aanknoopingspunt is nu echter ook zonder deze groeten gevonden . Veroor loof mij , heer professor , dat ik mij aan u voorstel : ik ben baron Ripperda , kolonel in dienst der Staten - Generaal . " 1 ) Bij deze laatste woorden was de vreem deling tot zeer dicht bij den professor voort geschreden . Het maanlicht bescheen zijn koen gesneden , karakteristiek gelaat , zoodat Don Manuel nauwkeurig het gebarenspel Don Manuel nauwkeurig het gebarenspel daarop kon waarnemen . En gelijk voorheen den baron van Ripperda , zoo lag thans den professor daaraan gelegen , den half verschrok ken , half verbaasden trek op zijn taankleurig gelaat voor zijn beide kweekelingen te verbergen . De Duitsche jonker was te zeer bezig met zijn beschadigde guitaar , om op dat oogenblik op zijn kostheer te kunnen letten ; maar Don José , die met gespannen aandacht de voor Abonnementsprijs per 3 maanden f 1.25 . Franco per post f 1.60 . Advertentiën 10 cent per regel ; voor den handel 7 cent , bij abon nement lager . Rubriek : ,, Vraag en Aanbod " van 1--5 regels 25 cent , iedere regel mee : 5 cent . Groote letters naar plaatsruimte . 1 ) Jan Willem baron van Ripperda , geboren te Groningen in 1680 , gestorven te Tetuan in Marokko in 1737 na een zeer bewogen leven en menigvuldige veranderingen van godsdienst . H. H. H. v . Z. Uit Caïro wordt aan Daily News gemeld , dat Moekthar in een interview de over tuiging uitsprak , dat Egypte Soedan moet behouden . De Grieksche regeering heeft eene nota tot de mogendheden gericht , waarin op De heer Trevelyan , de staats - secretaris den meest beslisten toon wordt verklaard , voor Ierland onder het ministerie - Gladstone , dat Griekenland het verlies van vele dui - heeft in eene vergadering verklaard , dat , zenden bewoners van Grieksche nationali- als men aan de Ieren een eigen parlement teit , als een gevolg van de Bulgaarsch- wilde geven , men dan niet halverwege Roemelische uuie , maar al te zeer gevoelt . moest blijven staan . Hij veroordeelde elk De nota eischt , bij wijze van compensatie , voorstel om aan Ierland een plaatselijk herstel van de grenslijn , door het congres parlement en te gelijk vertegenwoordiging te Berlijn vastgesteld ; en voegt daaraan de in het rijks - parlement te geven . Hij verzekering toe , dat de regeering zal voort- bestreed ook de absolute overdracht van gaan met de oorlogstoebereidselen , zoowel de politiemacht aan de plaatselijke overheid , te land als ter zee , om zoo noodig de maar wenscht deze gewestelijke en gemeen rechten van Griekenland te handhaven . telijke besturen langzamerhand voor te bereiden op het overnemen van al wat met het onderwijs , het armbestuur , den bouw van bruggen , straatwegen enz . in verband staat . tinopel , zou Moekthar - Pacha hebben gerap Volgens den correspondent te Constan porteerd , dat de uitvoering der Engelsch Turksche conventie onmogelijk is , omdat alle beschikbare troepen noodig zijn tegen de Arabieren . Zonder de hulp van Turksche troepen achtte hij den vrede in Soedan onbereikbaar . overeen Tusschen de Engelsche en Italiaansche regeering heerscht volmaakte stemming ten opzichte van de Italiaansche vestiging te Massowah . Na het vertrek der Egyptische troepen zal Italië zich belasten met het ten uitvoer brengen van het tractaat , dat door den Engelschen admiraal Hewett met den Negus van Abyssinië werd gesloten . Genernal Poz zolini zal vervolgens met eene speciale zending naar den Negus vertrekken , ter wijl generaal Gene te Massowah zal blijven . Het protest der Porte , tegen de inbe zitneming van Massowah , en de daarop gevolgde verwijdering der Egyptenaren uit die plaats , heeft bij geen der mogend heden steun gevonden . De heer Dilke heeft dezer dagen een redevoering te Rugby gehouden en daarbij de verwachting uitgesproken . dat het con servatieve ministerie wetsvoorstellen zou Hij erkende de noodzakelijkheid der in indienen tot regeling der Iersche kwestie . voering van eene uitgebreide plaatselijke autonomie voor Ierland , zoowel als voor de overige deelen van het vereenigd ko ninkrijk en verklaarde , dat de heer Glad stelling van den vreemdeling had gevolgd , merkte zeer goed den indruk op , dien het noemen van den naam van dezen op den professor maakte . Nummer 4 . ,, Ik geloof , dat het uur noch plaats is om kennismaking , al ware die ook nog zoo aan genaam , aan te knoopen , " antwoordde Don Manuel op de woorden van den heer van Ripperda ; ,, het zal mij een genoegen zijn u morgen ter gelegener tijd in mijn huis te ontvangen , doch het spijt mij , dat ik mij thans in geen verder gesprek kan inlaten . U beiden , mijne heeren mijne heeren de professor wendde zich tot de jonkers - verzoek ik u onmiddellijk naar uw kamers te begeven , ook met u , denk ik , morgen een woordje te spreken . " Don Manuel maakte een korte buiging voor den kolonel , en draaide hem daarop den rug toe . Zijn violette kamerjapon schemerde nog eens door de boschjes , en zijn sluipende tred deed het grint knarsen . De baron wendde zich weder tot de jon geheeren . ,, Alles heeft zijn goede zijde " , sprak hij lachend , ,, had uw charmant geim proviseerd duel niet mijn aandacht getrokken , dan had ik niet de aangename gelegenheid gehad , mij zoo snel bij den heer professor te kunnen introduceeren . Overigens een alleraardigste oude heer , deze Don Manuelo ! stone geen ontwerp eener regeering voo Ierland zou voorstellen , tenzij hij in staat werd gesteld , om aan de door hem ge wenschte maatregelen kracht van wet te bezorgen . gedenkdag van het overlijden zijns over Ter gelegenheid van den honderdsten grootvaders , den bekenden philosoof Mozes Mendelsohn , heeft de bankier Franz Mendel sohn te Berlijn gisteren aan de Berlijnsche universiteit 150,000 Mark geschonken , welker reute bestemd is voor studiebeurzen voor onbemiddelde studenten in de wijs begeerte . Een ander lid der familie heeft 30,000 Mark geschonken , ter verdeeling onder de armen der residentie . Alle familie leden waren gisteren bijeen in het ar moedige huis , waarin hun stamvader is geboren ; aldaar werd een pechtige doode dienst gehouden , welke door het Hof van Anhalt Dessau werd bijgewoond . Het bevestigt zich , dat de Paus aan prins Bismarck de Christus - orde met dia manten heeft geschonken . Jl . Zondag den sterfdag van Blanqui , die zes jaren geleden overleed waren op het kerkhof Père Lachaise de voor naamste leden der revolutionaire en anar chistische partijen van Parijs vereenigd . Men zag er o . a . madame Antoine , de zuster van Blanqui , de redacteuren van de Cri du Peuple met den bekenden Severin an het hoofd , Lissagaray , een neef van Cassagnac , Eudes , een van de generaals » der commune , Vaillant , een communard en thans lid van den Parij schen gemeenteraad en meer anderen . - Toen de revolutionairen , op het kerkhof aangekomen , hanne roode banieren wilden ontplooien , kwam de politie tusschen beide , die strenge orders had geene banieren toe te laten . De menigte gehoorzaamde aan het bevel en legde daarop , onder de kreten van > Leve de commune ! Leve de sociale revolutie / " een 50tal roode bloe menkransen op het graf . Er werden ver scheidene toespraken gehouden . Volgens een bericht uit Rome aan de Temps moet de heer Tajani , Italiaansch minister van justitie , Zaterdag bij ge legenheid eener ontvangst van de leden der magistratuur hebben verklaard , on Welk een trotsche , eerwaardige gestalte welk een intelligent gezicht ! Ik verheug mij er inderdaad op hem nader te leeren kennen ! Wat is nu uw plan , heeren ? Sennor Garciloso heeft u wel is waar verzocht u naar uw kamers te begeven , hij heeft mij echter tegelijkertijd de vleierij gezegd , dat ik een verleider der jeugd was , en ik zou hem niet gaarne tot een leugenaar maken . Gaat gij met mij mede naar de ,, Velden der Zaligen ? " " Don José , die met donkeren blik het spot achtige praatje van den kolonel had aange hoord , keerde zich , zonder een woord te ant woorden , met een verachtelijk gebaar af en trad het huis binnen . De jonge Krackwitz echter riep lustig : ,, De professor mag knorren zooveel hij wil ; mijn verblijf bij hem zal toch nog maar weinige weken duren ! De don keroogige godin , die mijn serenade gold , schijnt ook niets van mij te willen weten , en het dunkt mij dus het beste aan Bacchus hulde te gaan brengen ! Op dus naar de ,, Velden ! **** Hij stak zijn arm door dien van den heer van Ripperda , en achter hen beiden sloot zich knarsend de tuindeur . ( Wordt vervolgd . )